Cách dạy con học tiếng việt lớp 1 giúp trẻ hoàn thiện khả năng nói tiếng mẹ đẻ một cách chuẩn mực và khoa học nhất. Đây là cột mốc quan trọng để trẻ tiếp cận với chữ Quốc ngữ một cách toàn diện nhất thông qua các kĩ năng ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết. Bé Ngọc là niềm vui của gia đình em, ai cũng cưng bé. Riêng em, em mong bé chóng lớn để cùng em đi học, cùng em xem phim hoạt hình. Tả một em bé đang tuổi tập đi tập nói - Bài làm 2 "Bé bé bồng bông, hai má hồng hồng.." . Đó là tiếng hát ngọng nghịu của bé Bống. Nói giọng chuẩn, không nói ngọng hay điệu kiểu trẻ con. Khi nói cũng để ý nói câu cú hoàn thiện, chủ vị đầy đủ. Khi con nói sai, mình thường nhắc lại từ và câu đúng để con nghe (chứ không nhắc lại cái chỗ sai của con). Nhờ vậy, con mình nói sõi, các dấu ngã, hỏi, nặng đều chuẩn không bị ngọng chút nào. Dạy trẻ nhận biết tập nói trên tiết học. - Biện pháp 4. Lồng ghép tích hợp mọi lúc, mọi nơi. - Biện pháp 5. Kết hợp với các bậc phụ huynh. */ Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến.Thông qua 5 biện pháp phù hợp với trẻ 24-36 tháng, nhằm giúp trẻ sử dụng ngôn ngữ để thiết lập mối quan hệ và Hiệu trưởng cũng nói ngọng Chữa "lói ngọng" ở "Hà Lội" Để dạy được các trò, trước hết giáo viên cần phải đạt chuẩn về phát âm. Trong ảnh: HS Trường Tiểu học Vĩnh Ngọc (xã Vĩnh Ngọc, huyện Đông Anh, Hà Nội) trong giờ ra chơi. (Ảnh chỉ có tính chất minh họa). Có 2 dạng nói ngọng ở trẻ. Nói ngọng sinh lý: cơ quan phát âm có lỗi bẩm sinh như ngắn lưỡi, đầy lưỡi… Nói ngọng mang tính xã hội: phát âm lệch so với chuẩn. Nguyên nhân khiến cho trẻ nói ngọng. Là do trẻ tự bóp méo âm thanh để truyền đạt ý mình cho người khác WhQAZ. Làm sao để dạy trẻ nói ngọng đúng cách và hiệu quả? Khi con nói ngọng, một số phụ huynh nghĩ rằng “do con bắt chước người khác nên tự khắc lớn lên sẽ hết”. Đừng chủ quan như thế các mẹ nhé. Nói ngọng hoàng toàn có thể là một bệnh lý vì vậy nếu các bậc phụ huynh không quan tâm sớm, sẽ ảnh hưởng lớn đến tương lai của trẻ sau nay. Trên các diễn đàn, mạng xã hội, không ít phụ huynh có con ở độ tuổi đi học mầm non cũng gặp tình trạng nói ngọng. Tuy nhiên, một điều làm các bậc phụ huynh băn khoăn là trẻ vẫn nói ngọng trở lại dù đã được ba mẹ “huấn luyện” hàng ngày. Câu trả lời là do cách hướng dẫn, tập luyện con phát âm chuẩn chưa đúng. Dưới đây là những cách giúp bé nói chuẩn hơn, các mẹ tham khảo nhé. "Sàng lọc" những người tiếp xúc với trẻ. Không ít trẻ nói ngọng là do trẻ bắt chước những người xung quanh như giáo viên, người thân, trẻ hàng xóm… Vì thế, Khi dạy trẻ nói ngọng bạn nên “sàng lọc”, không cho hoặc hạn chế tối đa việc con tiếp xúc với những người phát âm không chuẩn. Chẳng hạn nếu con bạn học ở lớp có cô giáo phát âm không chuẩn thì bạn có thể xin cho con qua học lớp khác hoặc chuyển trường cho con. Nếu đó là những người lớn, các bé hàng xóm thì bạn nên hạn chế cho bé tiếp xúc. Thời gian tập luyện ngắn và thường xuyên. Dạy trẻ nói ngọng ba mẹ nên chọn những bài tập ngắn để hướng dẫn cho bé, nguyên nhân vì trẻ thường tập trung kém, mau chán. Cha mẹ chỉ nên cho bé tập khoảng 2-3 phút và luyện tập nhiều lần trong ngày. Cho con tập luyện cơ miệng thường xuyên. Ba mẹ nên tập hợp lại những chữ cái, từ mà trẻ phát âm sai để hướng dẫn con nói chuẩn hơn. Có thể dạy trẻ nói ngọng các bài tập luyện cơ miệng vào buổi sáng như Há miệng to và cùng nói “A, O, N, L, CH, TR…”. Lặp lại từ 5 đến 7 lần. Ngoài ra, để tạo hứng thú cho bé học, cha mẹ kết hợp với vừa học vừa chơi như đố vui cho bé chẳng hạn, ví dụ hỏi bé những đồ vật có chữ cái là H, K, M, L,… để bé trả lời. Nhờ đó, bé sẽ nhớ tên chữ cái và phát âm tốt hơn. Giúp trẻ bỏ các thói xấu. Mút tay, cho tay vào miệng, ngoáy mũi… cũng có thể làm trẻ nói ngọng. Vì thế, ba mẹ nên luôn nhắc nhở để trẻ dần dần bỏ những thói quen này. Chẳng hạn, thời gian nào trẻ hay mút tay nhất như khi xem tivi hoặc ngồi sau xe, ba mẹ nên bày các trò chơi gì thú vị để trẻ chơi mà quên đi các thói quen trên. Để trẻ biết mình phát âm sai Trẻ nói ngọng thường không tự biết mình đang phát âm sai. Do đó, Khi dạy trẻ nói ngọng ba mẹ có thể thu âm lại cách phát âm của trẻ rồi cho trẻ nghe lại. Khi đó, trẻ sẽ biết mình đã phát âm sai và sẽ cố gắng nói chuẩn hơn. Dạy trẻ nói ngọng - Cho trẻ đứng trước gương Cả ba mẹ và con đều nói trước gương. Ba mẹ sẽ làm mẫu phát âm thật chậm, rõ ràng những từ, cụm từ thường ngày hay những từ trẻ thường phát âm sai. Sau đó, ba mẹ hướng dẫn trẻ phát âm theo mình. Việc nhìn vào gương sẽ giúp bé dễ dàng bắt chước cử động miệng của ba mẹ. Kể chuyện, hát, đọc cùng con Thực tế nhiều người khi nói sẽ phát âm sai nhưng khi đọc truyện, hát lại nói chuẩn, đúng. Trẻ em cũng không ngoại lệ. Do đó, khi dạy trẻ nói ngọng ba mẹ nên thường xuyên đọc truyện cho con nghe, cho con đọc truyện, đọc vè, đồng dao hay cùng con hát những bài hát thiếu nhi. Quá trình mà trẻ bắt chước theo những câu chuyện, bài hát mà ba mẹ đã đọc, hát sẽ giúp trẻ dần dần phát âm đúng hơn. Để bé thích kể chuyện, hát, đọc vè cha mẹ nên chọn những câu chuyện ngắn, có tính giáo dục cao và vui tươi như vậy bé sẽ dễ dàng nhớ và làm theo. Khuyến khích bé giao tiếp Bé chỉ phát âm tốt hơn khi thường xuyên giao tiếp với mọi người. Cha mẹ nên tạo không gian giao tiếp cho bé như cho bé ra ngoài công viên hoặc đến chỗ nhiều trẻ nhỏ để vui chơi. Tuy nhiên, cha mẹ lưu ý, hạn chế cho bé tiếp xúc với những người nói ngọng hoặc đặc trưng vùng miền khiến bé khó có thể sửa được tật nói ngọng của mình. Không nhại, chê con Khi dạy trẻ nói ngọng một sai lầm thường gặp ở người lớn là khi trẻ nói ngọng, người lớn thường nhại, chọc trẻ hay thích thú với điều đó thậm chí là chê con. Điều này chỉ khiến trẻ khó có thể chữa được tật nói ngọng vì lầm tưởng điều đó khiến cha mẹ vui nên sẽ nói ngọng nhiều hơn. Còn đối với trường hợp bị chê nhiều khiến trẻ dễ bị tổn thương và sống khép kín. Đa số trẻ nói ngọng nhưng không viết sai, nhưng cũng có trường hợp trẻ nói ngọng viết theo tiếng mình phát âm sai dẫn đến viết sai chính tả. Nhiều trường hợp trẻ đã ngoài độ tuổi này nhưng vẫn phát âm sai, nói không rõ âm, nói ngọng cần được can thiệp kịp thời. 1. Nói ngọng là gì? Nói ngọng là hiện tượng ngôn ngữ bị rối loạn. Ngôn ngữ của trẻ hình thành dựa trên cơ sở các phản xạ có điều kiện. Ngôn ngữ được hình thành từ những tác động của các yếu tố môi trường bên ngoài kích thích vào thính giác. Nói ngọng gặp phổ biến ở trẻ nhỏ, nhiều người lớn cũng bị mắc chứng thể có vì nhiều nguyên nhân khác nhau mà dẫn đến tình trạng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ, đặc biệt là nói ngọng. Nguyên nhân bẩm sinh Do cấu tạo của đường phát âm bị dị dạng, lưỡi ngắn, đầy lưỡi, tổn thương miệng hay các bệnh lí bẩm sinh như bệnh sứt môi hở hàm ếch, mắc tật chẻ vòm dẫn đến tình trạng trẻ nói ngọng. Ngoài ra có thể do cấu tạo của thính giác khiến trẻ nghe kém, không nghe rõ, không nghe được vì vậy không đủ vốn từ để sử dụng hay sử dụng nhưng sử dụng sai lệch do nghe sai vì vậy mà bị ngọng. Trẻ ngậm núm giả thường xuyên cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới nói ngọng Nguyên nhân khác Khi còn nhỏ, cấu tạo của các bộ phận như lưỡi, lưỡi gà, hàm, môi, răng,... còn chưa được hoàn thiện. Vì vậy khi trẻ tập nói, hầu như sẽ bị nói ngọng, phát âm không rõ ràng, phát âm sai. Những biểu hiện này sẽ dần mất đi khi trẻ lớn lên bởi những cơ quan này đã được hoàn thiện núm vú giả thường xuyên cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến nói ngọng. Nghe có vẻ vô lý, nhưng nhiều nhà khoa học đã chứng minh, khi cho trẻ ngậm núm vú giả nhiều, liên tục sẽ dẫn đến tình trạng lưỡi bị thè ra ngoài nên theo thói quen, khi phát âm lưỡi trẻ thường đưa ra ngoài khiến âm phát ra bị chệch loạn hành vi cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến rối loạn âm thanh. Khi chơi xem tivi, điện thoại, chơi game quá nhiều trẻ học ngôn ngữ nhìn nói mà không theo các thông thường là nghe - nói, khiến thính giác không được kích thích gây rối loạn phát âm và hay cáu quen sử dụng ngôn ngữ của người lớn ảnh hưởng trực tiếp tới sự hình thành ngôn từ của trẻ nhỏ. Trẻ lúc còn nhỏ như trang giấy trắng người lớn muốn viết muốn vẽ như nào thì trẻ học theo như vậy. Trẻ học nói, học theo ai? Chính là người trong gia đình. Ông, bà, bố mẹ, anh, chị, em, hàng xóm láng giềng,... bất cứ ai mà trẻ được tiếp xúc cùng đều là những người thầy dạy nói của trẻ. Nếu những người này phát âm không chuẩn, nói ngọng thì khi bắt chước theo chúng cũng bị sai theo. Điều này có thể thấy khá phổ biến, nhiều nơi bị ngọng theo vùng miền. 3. Cách chữa nói ngọng cho trẻ Trẻ nhỏ trong độ tuổi từ 2 - 4 tuổi nói ngọng là hoàn toàn bình thường nhưng nếu quá 4 tuổi mà bé vẫn chưa sửa được hiện tượng nói ngọng thì cha mẹ cần xem bé có bất thường gì không, tìm hiểu nguyên nhân và tìm cách chữa nói ngọng cho chữa nói ngọng cho trẻ sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân, chính vì vậy quan trọng nhất khi chữa nói ngọng cho trẻ là tìm ra lý do gây ra tình trạng này. Trẻ nghe kém, phát âm có vấn đề hay bất thường ở tai mũi họng, hoặc gia đình có người nói ngọng, do xem TV quá nhiều,... Trẻ nói ngọng cần được thăm khám kịp thời Thông thường tình trạng nói ngọng ở trẻ sẽ được cải thiện rõ rệt bằng việc điều trị bằng ngôn ngữ trị liệu. Tuỳ vào tình trạng nói ngọng của trẻ bác sĩ sẽ cho bé tập các bài tập trị liệu ngôn ngữ chuyên sâu khác nhau, phù hợp với bé. Sử dụng phương pháp này sẽ giúp trẻ thay đổi cách cấu âm, cách sử dụng lưỡi, từ đó nói rõ và chuẩn xác trường hợp nói ngọng do bệnh lý bẩm sinh, cần can thiệp sớm các biện pháp giúp trẻ cải thiện khả năng nói của mình. Nếu không được can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến những hạn chế trong bày tỏ quan điểm, cảm xúc, khiến trẻ có những hành vi không phù hợp như chán nản, dễ nổi nóng, gây hấn, căng thẳng, mất tự tin, ngại giao thể chữa nói ngọng cho trẻ ở nhà, phụ huynh cần kiên trì. Cần lưu ý khi chữa nói ngọng cho trẻGiữ cho bé một tinh thần thoải mái, không gây căng thẳng, gây áp lực cho từ hướng dẫn bé cách đặt lưỡi, cách lấy hơi, làm mẫu cho bé để bé có thể học ý cách phát âm của bản thân cũng như các thành viên khác trong gia đình, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người nói cho trẻ môi trường rộng như ở công viên nơi có đông người, cho bé tham gia các hoạt động giúp trẻ tăng khả năng giao tiếp với mọi nói chuyện hay hát cho bé nghe phải dùng từ thật chuẩn và thường xuyên, bé sẽ bắt chước được theo những gì bạn nói, những từ bé bị nói ngọng, bạn cần ghi nhớ lại và nhắc lại nhiều lần sao cho chuẩn, cho bé nhắc lại lời bạn trẻ bị nói ngọng bạn không nên nhại lại câu nói ngọng đó, điều đó sẽ khiến bé không ý thức được rằng bé đã phát âm sai, đồng thời khiến cho việc nói ngọng của bé nặng hơn. Tạo không gian rộng rãi, cho bé được giao tiếp với nhiều người 4. Trẻ nói ngọng khám ở đâu? Nói ngọng là vấn đề gặp khá phổ biến ở trẻ nhỏ trong giai đoạn trẻ tập nói, với những trường hợp trẻ nói ngọng do các yếu tố môi trường tác động hoàn toàn có thể chữa nói ngọng cho trẻ tại nhà. Tuy nhiên, nếu các phương pháp thông thường không đem lại hiệu quả cần cần cho trẻ đi thăm khám. Vậy trẻ nói ngọng khám ở đâu?Trẻ cần được đưa đến khám ở các cơ sở nhi khoa có chuyên khoa về tâm thần hoặc các cơ sở y tế tâm thần có chuyên khoa Tâm thần nhi để được khám chuyên sâu. Hiện nay, Vinmec là một trong số ít bệnh viện có đội ngũ các bác sĩ chuyên khoa Tâm thần được đào tạo chuyên sâu, trong đó có lĩnh vực Tâm thần Nhi sẽ khám, đánh giá và hướng dẫn can thiệp cho các trẻ có vấn đề về phát triển ngôn ngữ. Các bác sĩ sẽ sử dụng thang Denver để đánh giá sự phát triển chung của trẻ, các thang đánh giá tự kỷ nếu cần, khám răng hàm mặt, khám tai mũi họng, điện não đồ hoặc hình ảnh học não bộ nếu cần để đánh giá toàn diện vấn đề nói ngọng của trẻ nhằm đưa ra chẩn đoán và chiến lược can thiệp phù có nhu cầu khám nói ngọng cho trẻ, bạn vui lòng đặt lịch khám trực tiếp tại website hoặc liên hệ đến hệ thống hotline để được phục vụ. Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. XEM THÊM Phục hồi chức năng nói ngọng, nói lắp và thất ngôn 19 tuổi có cắt dính thắng lưỡi được không? Nói ngọng do lưỡi đầy có thể phẫu thuật cắt bớt không? Dịch vụ từ Vinmec Trước tình trạng đáng báo động của việc nói ngọng hai phụ âm "n", "l", một số phụ huynh Thủ đô đã bắt đầu quan tâm và lo lắng hơn trước tình trạng nói ngọng của con em mình. Nhiều lớp dạy nói ngọng đã được các phụ huynh tìm đến như một cứu cánh. Tuy nhiên, theo tìm hiểu thì việc chữa nói ngọng cho trẻ là không khó và chỉ cần đưa trẻ đến các bệnh viện có chuyên khoa tai mũi họng thì sẽ được các bác sĩ hướng dẫn các bài tập rất đơn giản và hiệu quả. Việc sửa lỗi đối với trẻ em sẽ nhanh hơn bởi thời gian mắc lỗi ít hơn. "Nhập môn" Theo lãnh đạo Phòng Giáo dục tiểu học - Sở GD&ĐT Hà Nội, kết quả khảo sát tại 13 huyện ngoại thành Hà Nội bao gồm Thường Tín, Phú Xuyên, Ứng Hòa, Mỹ Đức, Thanh Oai, Chương Mỹ, Hoài Đức, Từ Liêm, Thanh Trì, Đông Anh, Mê Linh, Gia Lâm, Sóc Sơn cho thấy có 22,27% trong số học sinh và 11,80% trong số giáo viên GV nói và viết sai chữ l, n tạm gọi là ngọng - PV. Huyện có tỷ lệ học sinh nói ngọng nhiều nhất là Mê Linh, kế tiếp là Sóc Sơn... Trên thực tế, chuyện nói ngọng "n", "l" của người dân Thủ đô và một số tỉnh, thành ở đồng bằng Bắc Bộ đã tồn tại từ rất lâu. Và cũng chính vì thế mà đã từng có những lớp dạy chữa nói ngọng nói chung và nói ngọng phụ âm "n", "l" nói riêng. Những lớp dạy này đa số do các công ty tư nhân đứng ra tổ chức và dành cho tất cả các đối tượng học viên thuộc nhiều lứa tuổi, tầng lớp khác nhau. Lần theo lời quảng cáo của một website chúng tôi tìm đến lớp chữa ngọng phụ âm "n", "l" của công ty X có văn phòng đặt tại Hoàng Cầu, Hà Nội. Đây là công ty chuyên về cung ứng nhân sự và đào tạo các kỹ năng mềm. Theo quảng cáo của công này thì lý do khiến họ tổ chức các khóa học chữa nói ngọng là do "Nói ngọng đang bành trướng. Nó xâm nhập tới những nơi xưa nay không được phép bén mảng tới. Đã không ngăn chặn nổi nó thì thôi chung sống với nó vậy, người ta tự nhủ. Điều đáng nói ở đây là đôi khi những người nói ngọng còn không biết mình nói ngọng lúc nào và không có ai bên cạnh để sửa tật nói ngọng cho họ. Xuất phát từ mong muốn sửa được tật nói ngọng cho những người mắc phải căn bệnh này công ty tổ chức các khóa học chữa ngọng". Đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy các lớp học này cũng được quảng cáo với những tên tuổi khá uy tín như Thạc sỹ, MC Trịnh Lê Anh - Giảng viên Khoa du lịch ĐHKH&XHNV, Trưởng khoa tiếng Việt Trường Cao đẳng sư phạm Hải Dương, MC Hoàng Lai - MC truyền hình Hà Nội, Nhạc sĩ Kế Đoàn - Nhà hát Tuổi Trẻ và một số giảng viên trường SKĐA, Cao đẳng sư phạm Hải Dương... Nội dung khóa học cũng được liệt kê chi tiết với những phần học cụ thể như Nhập môn và khảo sát phát âm học viên, Lý thuyết phát âm chuẩn, Thực hành luyện phát âm chuẩn thực hành, phân tích ưu nhược điểm về chất liệu phát thanh của từng học viên, cách khắc phục và luyện tập kỹ năng phát thanh, luyện hơi thở..., Thực hành luyện phát âm phụ âm đầu, Thực hành luyện thanh điệu... học phí của mỗi khóa học này là 2 triệu đồng/9 buổi/học viên. Tuy nhiên, theo tìm hiểu thì hơn một năm nay công ty này đã không còn tổ chức những lớp học dạng này nữa vì số lượng học viên đăng kí không nhiều. Mặc dù theo khẳng định của một nhân viên tư vấn đào tạo là 100% học viên khi học những lớp này ra đều khắc phục được lỗi nói ngọng của mình. Nhưng một số học viên từng học ở đây lại khẳng định mức độ tiến bộ tùy thuộc vào từng người và mỗi khóa học chỉ khoảng 70% học viên học tập thành công. Lần theo một địa chỉ khác trên đường Sơn Tây Hà Nội chúng tôi tiếp cận thêm một "lò" luyện chữa nói ngọng tư nhân. Giáo viên trực tiếp giảng dạy ở đây là một thạc sỹ hiện đang giảng dạy ở Đại học Sư phạm Hà Nội. Và vì là "lò" tư nên các khóa học thường phân bố thành nhiều lớp nhỏ lẻ, mỗi lớp tối đa 3 học viên. Theo tiết lộ của một nhân viên tên Hương ở đây thì các khóa dạy chữa nói ngọng ở đây được tổ chức đều đặn và đối tượng tìm đến trung tâm đa số là trẻ em. Các khóa học thường trải dài từ 6 đến 12 buổi và học phí tính theo buổi là 250 nghìn đồng/buổi/học viên. Cũng theo nhiều bậc phụ huynh thì mức độ thành công của các học viên sau mỗi khóa học ở trung tâm này là tương đối cao nên rất nhiều người tìm đến đăng kí. Theo các chuyên gia giáo dục Nên sửa tật nói ngọng ngay khi còn nhỏ sẽ hiệu quả hơn. Ảnh MH Chỉ một bài tập đơn giản là… hết ngọng Mô hình rối loạn phát âm do nhiều nguyên nhân trong đó do phân bố địa lí vùng miền, do trẻ tập phát âm bố mẹ không chú ý nắn sửa, thậm chí có vẻ thích nghe cách phát âm đó có tính trẻ con. Ngoài ra, còn một số rất ít do giải phẫu như ngắn lưỡi, vòm họng thấp, màng mềm trong vòm họng rộng hơn bình thường,... với các lỗi này cần có sự can thiệp của phẫu thuật. Trong khi nhiều bậc phụ huynh chạy đôn chạy đáo tìm các trung tâm và cơ sở đào tạo uy tín để chữa nói ngọng cho con thì tại một số bệnh viện như Khoa thanh chính họng Bệnh viện Tai Mũi Họng phòng phục hồi chức năng Bệnh viện Nhi đã có các lớp dạy chữ nóng ngọng cũng như khắc phục các lỗi về phát âm cho trẻ. Các lớp này do chính các bác sĩ có chuyên môn cao vừa khám cụ thể cho từng trường hợp, vừa có những tư vấn cụ thể cho phụ huynh mà không cần mất nhiều thời gian và chi phí. Bác sĩ Trịnh Quang Dũng - Trưởng phòng Phục hồi chức năng Bệnh viện Nhi cho biết Số lượng bệnh nhân đến khám do chậm phát triển và rối loạn phát triển ngôn ngữ tăng lên theo từng năm, đặc biệt là hiện tượng rối loạn phát âm các phụ âm đầu kh, n, l,... hiện tượng này diễn ra ở cả trẻ em và người lớn. "Mô hình rối loạn phát âm do nhiều nguyên nhân trong đó do phân bố địa lí vùng miền, do trẻ tập phát âm bố mẹ không chú ý nắn sửa, thậm chí có vẻ thích nghe cách phát âm đó có tính trẻ con. Ngoài ra, còn một số rất ít do giải phẫu như ngắn lưỡi, vòm họng thấp, màng mềm trong vòm họng rộng hơn bình thường,... với các lỗi này cần có sự can thiệp của phẫu thuật. Theo kinh nghiệm nhiều năm, tôi thấy người dân ở khu vực phía tây Hà Nội, nhất là các huyện Thạch Thất, Quốc Oai, Đan Phượng... rất hay mắc lỗi về phát âm" - Bác sĩ Dũng chia sẻ. Nhiều trường hợp bị ngọng rất nặng hai phụ âm "n", "l" nhưng sau khi được bộ phận ngôn ngữ trị liệu của phòng phục hồi chức năng khám và tư vấn cách luyện tập đã nói chuyện được một cách bình thường. "Thường thì bác sĩ sẽ trực tiếp sửa phát âm cho đứa trẻ bằng cách tập cho trẻ nói theo âm chuẩn, phối hợp với gia đình hướng dẫn cho trẻ phát âm đúng. Rất nhiều trong số đó chính bố mẹ cũng phát âm sai dẫn đến hậu quả con cũng phát âm theo cách đó. Bài tập rất đơn giản nhưng phải có sự kết hợp giữa bệnh viện và người nhà mới tạo được hiệu quả cho trẻ". Cũng theo cách làm này, theo bác sĩ Dũng, 10 trường hợp tìm đến bệnh viện thì 9 trường hợp khắc phục được trong thời gian ngắn. Còn theo Tiến sĩ Nguyễn Duy Dương - Khoa Thanh chính họng, Bệnh viện Tai Mũi Họng, Bệnh viện không những có phương pháp hướng dẫn người nói ngọng sửa lỗi phát âm "l" và "n" mà còn nhiều lỗi phát âm khác bằng những bài tập rất đơn giản. "Bản chất của việc nói sai hai âm này là do sử dụng lưỡi sai trong phát âm, nó đã ăn sâu thành thói quen, muốn sửa cần kiên trì và có thời gian. Điều quan trọng là làm sao cho người nói ngọng biết mình nói ngọng, phát âm sai để từ đó thay đổi cách phát âm theo thói quen phương ngữ" - TS Dương nhấn mạnh. Đặc điểm chung của các bài tập cho cả người lớn và trẻ em là tập đặt lại thế lưỡi khi phát âm, riêng trẻ em cần có thêm các dụng cụ hỗ trợ như tranh ảnh. Và qua thực tế sửa lỗi phát âm cho bệnh nhân, TS. Dương nhận thấy đối tượng trẻ con thường khắc phục các lỗi nói ngọng "n", "l" nhanh hơn người lớn. "Việc sửa lỗi đối với trẻ em sẽ nhanh hơn bởi thời gian mắc lỗi ít hơn, bộ phận phát âm đang phát triển nên dễ uốn nắn hơn. Còn ở người lớn có sự thuận lợi về cách chỉnh thế lưỡi nhưng do thói quen phát âm sai đã lâu nên việc sửa khó hơn". Các bác sĩ cũng khuyên các bậc phụ huynh khi phát hiện con em bị ngọng nên đưa đến các phòng khoa khám trên để bác sĩ xác định mức độ của từng người. Sau khi đã xác định cụ thể mức độ thì bệnh viện sẽ lên những phác đồ trị liệu cụ thể hoặc hướng dẫn cho phụ huynh những bài tập cụ thể để mang về nhà tập cho trẻ. Với những cách chữa trị này, trẻ không những sớm khắc phục được lỗi lại đạt hiệu quả rất cao. Hà Tùng Long

lớp dạy trẻ nói ngọng